4 min Ospa i odra to wysoce zakaźne choroby, które rozprzestrzeniają się szczególnie w miesiącach zimowych i wiosennych. Obie choroby objawiają się wysypką na ciele i obie mogą mieć łagodny lub bardzo ciężki przebieg. Dziś dzięki szczepieniom odra jest zjawiskiem unikatowym, z kolei ospa jest niezwykle powszechną chorobą u dzieci. Dowiedz się, jakie są różnice między tymi pozornie podobnymi chorobami.
Odra – Morbilli
Odra jest chorobą zakaźną, która bardzo szybko przenosi się drogą kropelkową. Dziecko najczęściej zaraża się w grupach rówieśników. Okres inkubacji odry wynosi 8-12 dni, czyli średnio 10 dni.
Jeśli dzieci mają kontakt z osobą zarażoną jest prawie pewne, że zachorują na odrę. Jeśli dziecko przechoruje odrę, ma na nią dożywotnią odporność. Noworodki mają wrodzoną odporność na odrę w pierwszym półroczu życia, jeśli ich matka przechorowała odrę lub została na nią zaszczepiona. Przeciwciała zostały przekazane od matki do dziecka przez łożysko.
Dziś choroba jest raczej wyjątkiem z powodu obowiązkowych szczepień w wieku od 15 do 18 miesiąca życia. Ponieważ wiele matek odmawia dziś szczepień, eksperci ostrzegają przed nawrotem chorób, które są dziś bardzo rzadkie. Wśród nich jest wysoce zaraźliwa odra.
Jak objawia się odra?
Odra przebiega w dwóch etapach: objawy grypopodobne i wysypka na skórze. Chorobie towarzyszy gorączka z dwoma przesileniami. Pierwszy etap w fazie prodromalnej, czyli z objawami grypopodobnymi. Temperatura dochodzi do ok. 39°C, towarzyszy też zapalenie spojówek, katar i drażniący kaszel.
Temperatura zaczyna powoli spadać, ale wraz z nadejściem drugiej fazy choroby ponownie się podnosi. Najpierw na skórze pojawiają się jasne plamki, które zmieniają kolor na czerwony do fioletowego. Temperatura zaczyna spadać około trzeciego dnia, a wysypka powoli znika.
Jak leczyć odrę?
Przede wszystkim dziecko musi być odizolowane. Ponieważ jest to choroba wirusowa, leczymy tylko objawy. Ważne jest nawodnienie lub mokre okłady oraz leki przeciwgorączkowe. Jeśli Twoje dziecko ma cięższe objawy, takie jak zapalenie spojówek, utrzymująca się gorączka, duszność lub ból, udaj się do lekarza w celu dalszego leczenia.
Ospa – Varicella
Ospa rozprzestrzenia się podobnie jak odra. Jeśli dziecko ma kontakt z zarażoną osobą, istnieje 90% szans, że również zachoruje na ospę. Jednak dzieci zarażają przed wysypką. Jeśli masz więcej dzieci w domu i jedno przyniosło ospę ze szkoły lub przedszkola, bądź przygotowany, że prawdopodobnie zarazi pozostałe dzieci. Okres inkubacji ospy wynosi 14-21 dni, czyli średnio 17 dni.
Noworodek jest odporny na tę chorobę w pierwszych miesiącach życia, jeśli jego matka przechorowała ją i ma przeciwciała we krwi. Szczepienie przeciwko ospie nie jest obowiązkowe, ale zalecane między 15 a 18 miesiącem życia dziecka. Ospa najczęściej dotyka dzieci w wieku przedszkolnym lub w pierwszych klasach szkoły podstawowej. O ile u dzieci przebieg choroby jest łagodniejszy, o tyle u dzieci starszych i dorosłych przebieg choroby bywa cięższy.
Jak objawia się ospa?
Ospie towarzyszy gorączka, złe samopoczucie i inne objawy chorób wirusowych. Ale przede wszystkim jest to charakterystyczna wysypka. Zaczyna się zaczerwienieniem, następnie tworzy się twardy wyprysk, a z niego pęcherz z płynem w środku. Wysypka trwa około 5 dni i wszystkie jej objawy mogą zachodzić jednocześnie. To znaczy plamy, pęcherze i strupki. Dzieci zarażają, dopóki nie odpadną wszystkie strupki.
Wysypka jest bardzo swędząca, więc maluch będzie miał ochotę drapać się. Należy jednak zwrócić na to szczególną uwagę, ponieważ można w ten sposób spowodować infekcje. Ospa zwykle nie pozostawia blizn, ale jeśli zostanie wprowadzona infekcja – mogą takie powstać.
Przebieg choroby u dzieci jest indywidualny, jedno dziecko może mieć tylko słabą wysypkę, inne wręcz przeciwnie – wysypkę może mieć na całym ciele. Większość wysypki występuje na tułowiu i skórze głowy. Rzadziej na kończynach.
Jak leczyć ospę?
Ze względu na to, że jest to choroba wysoce zaraźliwa, dziecko musi być odizolowane. Podobnie jak w przypadku odry zajmujemy się tylko objawami, dziecko potrzebuje spokoju, opieki i nawodnienia. Zaleca się delikatną dezynfekcję miejsc wysypki lub potraktowanie jej żelem Fenistil. W przypadku silnego swędzenia można podać leki przeciwhistaminowe.
Ciąża i ospa
Ospa jest bardzo niebezpieczna dla kobiet w ciąży, które nie posiadają przeciwciał (to znaczy, ospa nigdy nie przechorowały ospy i nie były na nią szczepione). Te kobiety mogą chronić się przez podanie hiperimmunizowanej immunoglobuliny.
U kobiet w ciąży infekcja jest największym zagrożeniem w III trymestrze ciąży, natomiast u płodu w I trymestrze, kiedy to mogą dotyczyć kończyn, oczu lub ośrodkowego układu nerwowego. Niezwykle wrażliwy okres to 5 dni przed urodzeniem do 2 dni po porodzie, kiedy może wystąpić poważne uszkodzenie narządów wewnętrznych.
Zanim pójdziesz do lekarza z odrą lub ospą
Obie choroby są bardzo zaraźliwe i Twoje dziecko może bardzo szybko zarazić inne dzieci. Lepiej jest umówić się na wizytę domową lub wizytę poza godzinami przyjęć. W poczekalniach często przebywają dzieci, dla których przebieg odry i ospy może być bardzo ciężki.
